Sadık Arpacı

  Devlet ile ekonomi arasındaki ilişki, siyasal kurumların yapısal doğasına ve tarihsel evrimine bağlı olarak farklı biçimlerde tezahür etmiştir. Bu ilişki modernleşme süreci boyunca çeşitli teorik çerçevelerle tanımlanmış; liberal perspektiflerde sınırlı bir düzenleyici devlet modeli öne çıkarken, müdahaleci veya otoriter rejimlerde ise ekonomik alanın siyasal otoriteye entegre edilmesi belirleyici olmuştur. Özellikle 21. yüzyılın otoriterleşen siyasal sistemlerinde, bu ayrımın çok daha geçirgen ve melez bir forma evrildiği gözlemlenmektedir. Devlet, yalnızca hukuki otorite ya da idari kapasiteyle değil; aynı zamanda şirketler aracılığıyla ekonomik, toplumsal ve jeopolitik düzlemlerde yeniden konumlanmaktadır. Bu durum, şirket-devlet ilişkisinin salt ekonomik işlevler üzerinden değil, siyasal ve yönetsel bağlamlar çerçevesinde de analiz edilmesini zorunlu kılmaktadır. Bu dönüşüm, özellikle Rusya Federasyonu örneğinde belirginleşmektedir. Sovyetler Birliği’nin çözülmesinin ardı...

 Ortadoğu’nun yapısal kırılganlıkları, tarihsel olarak yalnızca bölge içi aktörleri değil, küresel güçleri de doğrudan pozisyon almaya zorlayan bir güvenlik mimarisi üretmiştir. Son olarak İsrail ile İran arasında patlak veren silahlı çatışma, bu mimarinin en hassas noktalarını yeniden harekete geçirmiş; konvansiyonel güvenlik parametrelerinin ötesine taşan, diplomatik, ekonomik ve stratejik çok katmanlı bir kriz ortaya çıkarmıştır. Bu kriz, sadece iki devlet arasındaki çatışma olarak değerlendirilemeyecek denli karmaşık; bölgesel denklemle sınırlı tutulamayacak denli çok yönlüdür. Söz konusu çatışma, İran’ın nükleer altyapısına yönelik İsrail kaynaklı müdahalelerle ivme kazanmış; karşılıklı saldırılar hızla derinleşerek hava saldırıları, nükleer çatışma ihtimali, enerji güvenliği ve uluslararası hukuk tartışmalarını içeren bir güvenlik açmazına evrilmiştir. Bu noktada dikkat çeken en kritik unsur, savaşın yalnızca yerel etkiler doğurmaması; aynı zamanda küresel sistemin güç dağı...

Rusya-Ukrayna Savaşı, 2022 Şubat ayında başlayan klasik bir askeri operasyon olmaktan hızla çıkarak küresel jeopolitik dengeleri derinden sarsan çok boyutlu bir krize doğru gidiyor. Bugün savaş, sadece cephe hatlarından ibaret değil; derin saldırılar, psikolojik operasyonlar ve stratejik doktrinler üzerinden şekilleniyor. Mayıs ayının son günlerinde yaşanan gelişmeler ise, savaşın farklı bir boyuta evrilme potansiyelini bizlere göstermekte. Bryansk ve Kursk gibi sınır bölgelerindeki sabotajlar, Rusya'nın iç güvenliğinin dokunulmaz olmadığını açıkça ortaya koydu. Bunun yanı sıra Rusya'nın stratejik derinliğinde bulunan Belaya, Ivanovo Severny ve Olenya hava üslerine yönelik geniş kapsamlı İHA saldırıları, Kremlin’in yalnızca askeri kapasitesini değil, aynı zamanda prestijini ve psikolojik üstünlüğünü de hedef aldı. Bu durum, Moskova'nın tarihsel olarak koruduğu “dokunulmaz iç coğrafya” kavramını ciddi anlamda sorgulamasına yol açıyor. Kremlin’in bu saldırılara yanıtı asker...

Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Rusya sadece siyasi sınırlarını değil, tarihsel kimliğini ve ideolojik ruhunu da yeniden inşa etmek zorunda kaldı. Bu yeniden inşa süreci, Kremlin’in yalnızca parlamentolarla, mahkemelerle ya da resmi güvenlik kurumlarıyla sınırlı olmayan; çok daha esnek, görünmez ve çoğu zaman hesap vermez bir güç mimarisi geliştirmesiyle ilerledi. İşte tam da bu noktada, Rusya’nın resmi devlet aygıtlarının gölgesinde sessizce büyüyen hibrit yapılar sahneye çıkmaya başladı. Bu yapılardan biri, adı ilk duyulduğunda sıradan bir etnik-dini topluluk izlenimi veren ama derinlemesine incelendiğinde ideolojik bir savaş makinesine dönüştüğü görülen Russkaya Obshchina’dır. Ne tamamen sivil ne de bütünüyle devlete dışsal olan bu oluşum, Rusya’daki yeni otoriter düzenin adeta “el sürülmeden” müdahale eden, sorumluluk almadan etki üreten uzantılarından biridir. Özellikle Ukrayna Savaşı’nın patlak vermesiyle birlikte Russkaya Obshchina, yalnızca düşünce dünyasında değil, saha...